W mediach a także na forach internetowych bardzo często prezentowany jest pogląd, że uznanie długu przez dłużnika powoduje przerwanie biegu przedawnienia a także wymagalność dochodzonego roszczenia. Drogi dłużniku jednakże nie każde uznanie długu spowoduje, iż wierzyciel skutecznie będzie mógł dochodzić roszczenia wobec Ciebie.

Przedawnienie roszczeń jest instytucją prawa, którą można określić jako możliwość uchylenia się przez dłużnika od zaspokojenia roszczenia po upływie określonego prawem terminu. Bardzo istotnym jest określenie po upływie jakiego czasu roszczenie się przedawni. Jeżeli dojdzie do przerwania biegu przedawnienia to zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego biegnie ono na nowo. Możliwe jest wielokrotne przerywanie biegu przedawnienia. W doktrynie uznaję się, że istnieją dwa rodzaje uznania długu: uznanie właściwe i uznanie niewłaściwe.

Uznanie właściwe długu ma formę umowy między dłużnikiem a wierzycielem. Przykładem uznania właściwego długu może być ugoda.

Uznanie niewłaściwe długu polega na jednostronnym działaniu dłużnika na przykład na częściowej zapłacie, negocjacjach w zakresie spłaty nawet jeśli nie zakończyły się sukcesem a także innych czynnościach dłużnika z którego można wyinterpretować jego wiedzę o tym że dług istnieje.
Na początku rozważmy sytuację w której roszczenie stało się już wymagalne ale nie uległo jeszcze przedawnieniu.

Przykład 1:
Jan Kowalski zawarł umowę pożyczki na mocy której pożyczył od instytucji finansowej kwotę 2000 tys. zł. Roszczenie spłaty pożyczki przedawnia się 22 września 2016 r. Jak widać na wyżej wskazanym przykładzie roszczenie jeszcze się nie przedawniło (powyższy wpis sporządzony był w styczniu 2016 r.) . W związku z tym jeżeli Jan Kowalski do 22 września uzna dług w sposób właściwy bądź niewłaściwy bieg przedawnienia roszczenia zaczynie biec na nowo.

Warto zadać sobie pytanie co w sytuacji gdy roszczenie już uległo przedawnieniu?

Przykład 2:
Jan Kowalski zawarł umowę pożyczki na mocy której pożyczył od instytucji finansowej kwotę 2000 tys. zł Roszczenie spłaty pożyczki przedawniło się 10 maja 2014r. Czy w takiej sytuacji uznanie długu, po tej dacie, również powoduje przerwanie biegu przedawnienia?

Zgodnie z art. 117 § 2 kodeksu cywilnego:

?Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne?.

Warto zadać sobie pytanie kiedy może dojść do zrzeczenia się zarzutu przedawnienia przez dłużnika i czy uznanie długu jest taką czynnością? I tak zgodnie ze stanowiskiem orzecznictwa i doktryny jeżeli dłużnik uznał dług po upłynięciu okresu przedawnienia ale w sposób właściwy (a więc zawarł umowę z wierzycielem) to uważa się że w ten sposób zrzekł się korzystania z zarzutu przedawnienia, a więc wierzyciel może dochodzić swoich roszczeń. Natomiast jeżeli po upłynięciu okresu przedawnienia roszczenia dłużnik uznał dług jedynie w sposób niewłaściwy (a więc na przykład wpłacił część kwoty na konto wierzyciela, zawnioskował o rozłożenia na raty, zwrócił się z prośba o umorzenie część wierzytelności), to uważa się, że takie uznanie nie stanowi zrzeknięcia się korzystania z zarzutu przedawnienia, a więc dłużnik w dalszym ciągu może skutecznie podnieść taki zarzut (a więc uchylić się od zaspokojenia roszczenia).

Reasumują po upływie okresu przedawnienia tylko uznanie właściwe jest podstawą dla wierzyciela do dochodzenia swoich roszczeń.

Podsumowując dla rozstrzygnięcia czy uznanie długu jest skuteczne i może stać się podstawą dochodzenia roszczeń, istotny jest moment w którym owe uznanie długu nastąpiło (przed czy po przedawnieniu się roszczenia) a także jaki miało charakter (czy uznania niewłaściwego czy właściwego). W ocenie stanu faktycznego pod wyżej wskazanym kontem pomoże wykwalikowany radca prawny lub adwokat.